Τώρα που το καλοκαίρι βρίσκεται στο αποκορύφωμά του και ο ήλιος μας καλεί να αφήσουμε τα σπίτια μας και να ξεχυθούμε σε θάλασσες, ποτάμια, λίμνες και νησιά, η Μαρία Δημοπούλου, υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στη Δ/νση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Αθηνών, μας υπενθυμίζει όσα θα πρέπει να γνωρίζουμε και να μην ξεχνάμε για το πολυτιμότερο αγαθό του καλοκαιριού αλλά και όλου του χρόνου…το νερό!

 

 

Τα παιδικά μου χρόνια ήταν συντροφευμένα  από ένα μυθικό ποτάμι, το Λάδωνα.

Όλα με εντυπωσίαζαν σ’ αυτόν, οι πηγές του, η ροή του, ο ήχος του καθώς κατέβαινε ορμητικός.

 Περισσότερο όμως απ’ όλα με εντυπωσίαζε το τεράστιο στα παιδικά μου μάτια υδροηλεκτρικό εργοστάσιο που έκλεβε τη δύναμή του με τις μηχανές και τη μετέτρεπε σε ηλεκτρικό ρεύμα.

Θυμάμαι ακόμα το πέτρινο γεφύρι που ένωνε κομψό τις δυο όχθες και τα αφρισμένα νερά που μου προκαλούσαν φόβο καθώς έβγαιναν από τη σκλαβιά των μηχανών.

Παρακάτω το ποτάμι  γινόταν φιλικό και ήσυχο και τεμπέλικο και έμπαινε στα χωράφια και τα περιβόλια και τα πότιζε.

Αλλού σχημάτιζε ήσυχες λεκάνες γεμάτες χέλια και νερόφιδα που ψαρεύαμε.

Πολλά χρόνια είχαμε χαθεί εγώ και το ποτάμι. Το συνάντησα ξανά μεγάλη περπατώντας στις όχθες του .

Έψαξα διψασμένη το παλιό κεφαλόβρυσο στην στροφή του μονοπατιού και το βρήκα στερεμένο και στεγνό.

Πού πήγε το νερό που μας δρόσιζε παιδιά από την κάψα του παιχνιδιού;

Γιατί φοβήθηκε και χάθηκε το νερό;

Και τότε σκέφτηκα το νερό χρειάζεται φροντίδα και σεβασμό για να μη φύγει αλλά πολλές φορές οι άνθρωποι του φέρονται άσχημα, το σπαταλούν ,το βρωμίζουν ,νομίζουν ότι μπορούν να το υποτάξουν απόλυτα ,θεωρούν ότι είναι ατελείωτο και μόνο όταν το χάσουν και τους λείψει εκτιμούν την αξία του και αντιλαμβάνονται πως χωρίς αυτό δε ζουν ούτε μια μέρα.

Καθαρό νερό για όλους

Θα καταφέρουμε να ανταποκριθούμε στην παγκόσμια πρόκληση ;

Το 1981 τα κράτη μέλη του ΟΗΕ, με αφορμή την Πρώτη Δεκαετία του Νερού, είχαν υπολογίσει ότι θα χρειαστούν 15 χρόνια για να εξασφαλιστεί η πρόσβαση όλων σε καθαρό νερό.

Ωστόσο, 30 χρόνια αργότερα, 1,7 δισεκατομμύρια άνθρωποι εξακολουθούν να στερούνται πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό, ενώ πάνω από 2,6 δισεκατομμύρια  δηλαδή πάνω από το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού - δεν διαθέτουν επαρκείς εγκαταστάσεις υγιεινής και αποχέτευσης.

Το 2000 επίσης τα κράτη-μέλη του ΟΗΕ  υιοθέτησαν τους Αναπτυξιακούς Στόχους της Χιλιετίας και συμφώνησαν ότι μέχρι το 2015 θα μειώσουν στο μισό τον αριθμό των ανθρώπων οι οποίοι σήμερα δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρό νερό και κατάλληλες εγκαταστάσεις υγιεινής.

Αν και από την αρχή  ο στόχος αυτός ήταν περιορισμένος, η πρόοδος υπήρξε πολύ μικρή.

Η έλλειψη καθαρού νερού είναι βασικό χαρακτηριστικό του κύκλου της φτώχειας στις αναπτυσσόμενες χώρες και η αδυναμία αντιμετώπισής του οδηγεί σε παγκόσμια ανισότητα  και αδικία.

Η κακή και άνιση διαχείριση του νερού, η άνιση παροχή υπηρεσιών, η έλλειψη δίκαιων, υπεύθυνων και βιώσιμων πρακτικών είναι όλα άμεσες αιτίες της σημερινής παγκόσμιας κρίσης.

Παράλληλα οι αυξάνονται οι τάσεις για εμπορευματοποίηση του νερού  και αυτό αυξάνει τα προβλήματα και δυσκολεύει την επίλυση της κρίσης.

Είναι χαρακτηριστικό ότι το 80% των ασθενειών στις αναπτυσσόμενες χώρες οφείλεται στο βρώμικο νερό και στις ακατάλληλες εγκαταστάσεις υγιεινής, ενώ έχει υπολογιστεί ότι κάθε λεπτό που περνάει 3 παιδιά πεθαίνουν εξ αιτίας του μολυσμένου νερού που είναι αναγκασμένα να πίνουν και των ακατάλληλων συνθηκών υγιεινής κάτω από τις οποίες ζουν.

Η χολέρα, η διάρροια και ο τυφοειδής πυρετός κυριολεκτικά θερίζουν παιδιά σε περιοχές του πλανήτη όπου η πρόσβαση σε καθαρό νερό αποτελεί είδος πολυτελείας για τους λίγους.

Το νερό αποτελεί ανθρώπινο δικαίωμα και δημόσιο συλλογικό αγαθό και όχι μια απλή πρώτη ύλη για ιδιωτική και εμπορική χρήση. Οι υδατικοί πόροι απαιτούν σωστή διαχείριση ώστε να προστατευτούν το περιβάλλον, τα δικαιώματα των μελλοντικών γενεών καθώς και άμεσα τα δικαιώματα όλων στον πλανήτη και ιδιαίτερα των φτωχών λαών. 
(Source: OneEarth)

Το νερό είναι δικαίωμα

 Το νερό είναι συλλογικό αγαθό, ανήκει σε όλους και όλοι δικαιούνται ίση πρόσβαση σε αυτό. Η πρόσβαση στο νερό, στοιχείο απαραίτητο για τη ζωή και την υγεία, εντάσσεται πλέον στα θεμελιώδη δικαιώματα του ανθρώπου.

Το δικαίωμα στο νερό είναι απολύτως απαραίτητο για μια ζωή με αξιοπρέπεια ενώ συνδέεται άμεσα με άλλα θεμελιώδη δικαιώματα, όπως το δικαίωμα στην τροφή, το δικαίωμα στη ζωή, το δικαίωμα στην υγεία και το δικαίωμα στην εκπαίδευση.

Το 2002 η Ειδική Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για τα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δικαιώματα συμπεριέλαβε το νερό στις γενικές παρατηρήσεις του Διεθνούς Συμφώνου για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα, αναγνωρίζοντας έτσι επίσημα την πρόσβαση σε επαρκές και ασφαλές νερό ως θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα.

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με την Ειδική Επιτροπή, το ανθρώπινο δικαίωμα στο νερό σημαίνει ότι κάθε άνθρωπος πρέπει να έχει πρόσβαση σε νερό για προσωπική και οικιακή χρήση το οποίο είναι:

Επαρκές Καθένας πρέπει να έχει στη διάθεσή του μια επαρκή ποσότητα νερού σύμφωνα με τις διεθνείς οδηγίες. Αυτό συνήθως σημαίνει 50-100 λίτρα, με απόλυτη ελάχιστη ποσότητα τα 20 λίτρα.

Ασφαλές Το νερό για προσωπική και οικιακή χρήση πρέπει να είναι ασφαλές. Το νερό που προορίζεται για πόση πρέπει να είναι υψηλής ποιότητας.

Προσβάσιμο Το νερό πρέπει να βρίσκεται σε μια απόσταση που να διασφαλίζει την σωματική ασφάλεια του καθενός, μέσα ή κοντά στο σπίτι.

Οικονομικά προσιτό Το νερό πρέπει να είναι οικονομικά προσιτό, χωρίς να περιορίζει τη δυνατότητα ενός ατόμου να προμηθευτεί άλλα είδη πρώτης ανάγκης.